We hebben ruim 30 jaar een relatie gehad, die begon toen we allebei heel jong waren. We waren allebei 17 jaar toen we elkaar ontmoetten. We zaten in dezelfde vriendengroep, die steeds hechter werd, waarbinnen een gegeven moment ook allerlei stelletjes ontstonden. Als kind was ik superverlegen. Ik denk dat wij een relatie kregen omdat hij niets van me vroeg. Ik kon bij hem het stille meisje zijn wat ik toen was, geen grote gevoelens, niet al te persoonlijk, heel voorzichtig en veilig.

Gaandeweg ontdekte ik dat mijn ex moeite had met het uiten van zijn emoties. Maar dat weet ik aan zijn relatie met zijn ouders. Dus ik had er begrip voor en liet het er zijn. Dat kon ik, want ik had inmiddels een mooie opleiding als creatief therapeut afgerond en een hele fijne baan in de jeugdzorg. Waarin veel aandacht was voor hoe ik de dingen deed, hoe ik in het leven stond. Veel delen en overleg met collega’s. Mijn emotionele ei kon ik lekker op mijn werk kwijt. Dat stille meisje was veranderd in een vrouw die zich wel kon en wilde uiten.

Ik las ergens dat 70 of 80 procent van vrouwen met een autistische partner, werkt in de zorg. Die zoeken dan een partner die ze nodig heeft. Want dat heb ik mij dus ook gerealiseerd afgelopen jaren. Dat dit een reden was waarom ik voor deze man koos. Blijkbaar had ik het toen nodig om nodig gevonden te worden.

In mij kwam ook niet op dat het thuis anders zou kunnen. Ik was het zo gewend. Maar er waren wel bijzondere dingen, op een gegeven moment kwam de vraag of we kinderen wilden. Ik wilde van jongs af aan heel graag moeder worden. Maar het duurde bijna twee jaar tot ik zwanger werd. En dat vond ik lastig om mee om te gaan. Want hij wilde niet dat anderen dat wisten, dat we daarmee bezig waren. Terwijl het voor mij wel belangrijk was om dat te kunnen delen.

We kregen twee kinderen. Mijn werk ging goed, ik groeide door van groepsleiding op een structuurgroep naar leidinggevende. Het was een heerlijke baan, waarin ik mezelf kon ontwikkelen en zinvol werk deed. Thuis genoot ik van het contact met mijn kinderen. Ik organiseerde het huishouden en hield me grotendeels met de opvoeding bezig. En dus gingen we gewoon door. Ondertussen merkte ik wel aan mijn oudste dat het niet helemaal vanzelf ging, het opgroeien. Uiteindelijk kreeg hij aan het einde van de lagere school de diagnose autisme.

Vanuit mijn werk zat het er zo ingebakken om structuur te bieden, dat ik dat thuis ook automatisch deed. Daarom heeft het ook langer geduurd tot bij mijn oudste kind autisme werd vastgesteld. Die structuur bood overigens houvast aan het hele gezin, inclusief hun vader.

Een keerpunt in mijn leven was een auto-ongeluk, wat ik zie als een wake-up call van het universum. En toen ik ‘s avonds na het ongeluk thuis zat en mijn ex-man vertelde dat ik die knalgele auto maar op me af zag blijven komen, en daarna zei wat er toen door me heen ging, namelijk dat ik echt nog niet dood wilde, was zijn reactie: ‘Ach ik heb zo vaak een ongeluk meegemaakt.’ En daarmee was het gesprek voor hem klaar. En ik vond dat op dat moment heel gewoon dat ik daarin geen steun van hem kreeg. Door het ongeluk werd ik letterlijk stilgezet. Mijn knie bleek beschadigd te zijn, ik ben er twee keer aan geopereerd. Er ontwikkelde zich een pijnsyndroom in mijn lijf. Daarna ben ik helemaal afgekeurd voor mijn werk.

Veel dingen die wij samen deden konden niet meer. Hij reed motor. En ik ging met hem mee achterop. Maar na mijn auto-ongeluk kon ik niet meer mijn knie zo buigen en achterop een motor zitten. We gingen graag samen naar concerten. Hij had inmiddels een gehoorbeschadiging en ik kon niet lang staan, dus dat lukte ook niet meer. Maar er kwam niets anders voor in de plaats.

10 jaar heeft ons huwelijk daarna nog geduurd. Ik stelde mezelf steeds meer vragen. Hoe ziet ons leven er nu uit? Op de bank zittend, met een man die ik eigenlijk nauwelijks bereiken kon. Wat hadden wij nog? Wie was ik en wat wilde ik? Mijn ex-man snapte niets van mijn twijfels. Hij vroeg zich af of het niet de overgang was, of het kwam van het ongeluk. Ik was depressief of had misschien wel dezelfde ziekte als mijn oma. Het lag in ieder geval altijd aan mij. En ik had het gevoel, we spreken gewoon een andere taal. Want als ik probeerde om hem dingen uit te leggen, dan zei hij: ‘Ja, maar dat zijn emoties. Maar hoe zit dat dan echt?’ Waarop ik probeerde duidelijk te maken dat emoties zich niet laten vertalen in feiten. Hiervoor hadden we weinig echte gesprekken en nu praatten we ineens heel veel, maar we kwamen niet dichter tot elkaar.

Dat het goed ging zolang ik bleef geven. Zodra ik aangaf dat ik ook iets zou willen ontvangen, iets nodig had, werd het een ander verhaal. En later ontdekte ik, dat het onvermogen van de ander was, dat kon hij mij dus helemaal niet geven, wat ik graag wilde.

Uiteindelijk ben ik haptotherapie gaan doen, ik had genoeg gepraat, ik wilde naar wat ik voelde. Toen wist ik al snel, dat ik mijn huwelijk moest beëindigen, omdat het niet langer klopte. Ik zag in hoe ik me steeds meer had aangepast in deze relatie en mijn eigen gevoelens had onderdrukt, mezelf had beperkt in mijn groei en emoties. Ik besefte me dat ik niet trouw aan mezelf was.

De scheiding bracht veel met zich mee, vooral door mijn ex-man die niet begreep waarom ik die beslissing nam. Volgens hem konden we niet scheiden want ik was zijn eiken balk. Hij moest op mij kunnen leunen. In zijn beleving was mijn persoonlijke groei niet goed geweest, als die er niet geweest was dan was alles bij het oude gebleven en was er geen reden voor een scheiding. Ook verweet hij me voor mezelf te kiezen en zo drie levens te vergooien. Deze woorden deden me veel verdriet, maar sterkten mij ook in de gedachte dat ik voor mezelf moest kiezen. Vooral de onterechtheid ervan kwetste me, ik wilde juist het beste voor iedereen en probeerde zo zorgvuldig mogelijk beslissingen te nemen en het hele scheidingsproces zo goed mogelijk te laten verlopen.

Op het einde van ons huwelijk werd duidelijk dat ook mijn ex-man autistisch was. Hij kon niks met dat emotionele stuk, dat begrijp ik nu. Ik heb het gebrek aan emotionele woorden die mijn gevoelens en behoeften zouden erkennen in mijn huwelijk enorm gemist.

Na mijn scheiding begon ik aan een persoonlijke reis van herstel en zelfontdekking. Ik ging op onderzoek uit, in diverse sessies en volgde spirituele trajecten om opnieuw in contact te komen met mijn gevoelens en mezelf, wat me hielp om fysiek en emotioneel grotendeels te herstellen. Ik vond kracht in het idee dat al mijn levenservaringen, de fijne en mooie, maar ook de verdrietige en pijnlijke, me hebben gevormd en me sterker hebben gemaakt. Ik zie mezelf als een levende boom die vrij kan groeien.

Het is van belang om trouw te blijven aan jezelf, ongeacht de situatie. Ik had gedurende mijn huwelijk mezelf steeds meer verloren door te voldoen aan de verwachtingen van mijn partner en de zorg voor mijn gezin. Uiteindelijk heb ik mezelf serieus genomen en weer gekozen voor mijn eigen geluk en welzijn. Daardoor kon ik er vervolgens ook weer beter voor de mensen om me heen zijn.

Mijn ‘vaas’ is vaak kapot gevallen in mijn leven, door diverse gebeurtenissen, met bijbehorende woorden, of juist een gebrek aan woorden. Maar net als de vazen in dit project heb ik inmiddels, met hulp van veel mooie mensen om me heen en steun vanuit het universum, reparaties kunnen uitvoeren met goudverf. Waardoor ik nu nog mooier ben geworden!

Ik ben nu vrijwilligster bij Mama Vita, voor en door moeders met een kind met autisme. Ook zij hebben vaak een partner met autisme. Niet iedereen gaat scheiden. En dat hoeft ook niet. Dat ligt aan of je daar samen je weg in kunt vinden. Maar ik weet dat ik niet de enige ben, die tegen het stuk onvermogen van de partner oploopt.